० विश्वव्यापी संकटको रुपमा फैलिएको कोभिड– १९ को महामारीले नेपालको पर्यटन क्षेत्रलाई कस्तो असर परेको छ ?

कोभिड–१९ को महामारीले विश्व अर्थतन्त्रमा नै प्रभाव पारेको जटिल अवस्थामा नेपालको पर्यटन पनि यसबाट जोगिन सकेको छैन । २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्यका साथ नेपाल भ्रमण बर्षको तयारी गरिरहेको अवस्थामा कोभिड–१९ महामारी सुरु भएसंगै नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा गहिरो संकट उत्पन्न भएको छ । भ्रमण बर्षलाई मध्यनजर गर्दै सरकार र व्यवसायीहरुबाट पूर्वाधार निर्माण तथा अन्य क्षेत्रहरुमा गरिएको लगानी यतिवेला जोखिममा परेको छ । पर्यटनसंग सम्बन्धित विभिन्न पेशा,व्यवसायमा आवद्ध मजदुरहरुले रोजगारी गुमाउन परेको अवस्था छ । समग्रमा पर्यटन क्षेत्रमा ठूलो असर परेको देखिन्छ । 

० कोरोना संक्रमणको बीचमा पनि नेपालको पर्यटन क्षेत्रलाई कसरी चलायमान गर्न सकिएला ? 

अहिलेको परिस्थितीमा पहिलाकै अवस्थामा पर्यटनलाई फर्काउन त कठिन छ । तर संक्रमणबाट बच्ने सुरक्षित उपायहरु अवलम्वन गरेर पर्यटकिय गतिवीधिहरुलाई सुचारु गर्न भने सकिन्छ । सरकार, पर्यटनसंग संबन्धित निकायहरु र व्यवसायीहरुले संक्रमणकै बीच पनि सुरक्षित र सहज तरिकाले नेपालमा भ्रमण गर्न सकिन्छ भनेर विश्वव्यापी रुपमा प्रचार–प्रसार गर्न जरुरी छ । सरकारले यस अघि पर्यटकका लागि लागू गरेको परस्पर विरोधासपुर्ण मापदण्ड सरकारले सच्याईसकेको अवस्था छ । अब नेपालको एयरपोर्ट, होटल, यातायातका साधनहरु र जहाँ–जहाँ पर्यटकहरु पुग्छन, ति सबै गन्तव्यहरु पर्यटकको लागि पुर्णरुपमा सुरक्षित छन् भन्ने सन्देश जान जरुरी छ । अर्को कुरा आन्तरिक पर्यटनलाई बढावा दिदै प्याकेजहरु सार्वजनिक गर्न सकिन्छ । अवका दिनमा आन्तरिक पर्यटनको विकास र प्रवद्र्धनमा पनि सरकार र व्यवसायी दुवैले ध्यान दिन जरुरी छ । 

० दशैं,तिहार लगायतका चाडपर्वहरु नजिकिँदै छ । नेपालको धर्म, संस्कृती,चाडपर्व र ग्रामीण जीवनलाई कसरी पर्यटनसंग जोड्न सकिन्छ ? 

नेपाल गाउँ नै गाउँले भरिएको मुलुक हो । नेपालमा जुनसुकै शहरबाट ३० मिनेटको ड्राईभमा गाउँ–गाउँ पुग्न सकिन्छ । हाम्रो ग्रामीण जनजीवन प्राकृतिक रुपमा सुन्दर र साँस्कृतिक रुपमा समृद्ध छ । सांस्कृतिक विविधता भित्र पनि अनौठो एकता छ । दशैं–तिहार जस्ता चाडपर्वहरुको उल्लास पनि गाउँघरमै छ । यही धार्मिक, सांस्कृतिक विविधता र प्राकृतिक सुन्दरता नै पर्यटनलाई ग्रामीण जनजीवनसंग जोड्ने आधार हो । यसका लागि विभिन्न कार्यक्रम तथा चाडपर्व लक्षित प्याकेजहरु बनाएर ग्रामीण पर्यटनमा पर्यटकहरुलाई आकर्षित गर्न सकिन्छ ।

० नेपालको गाउँ–गाउँसम्म पर्यटक लैजान के गर्नुपर्छ ? यहाँको संस्था भिलेज टुरिजम–नेपालले यसमा के पहल गरेको छ ?

वास्तवमा भन्ने हो भने, नेपालको शहरमा भन्दा गाउँमा पर्यटकहरुको लागि धेरै कुराहरु छन् । यसको अर्थ सिटी टुरिजम ठिक छैन भन्न खोजेको होईन । नेपालको सन्दर्भमा गाउँ पर्यटनको महत्व ठूलो छ भन्न खोजेको हो । बहुसंख्यक जनता गाउँमा बस्ने र गाउँ नै गाउँले भरिएको मुलुक भएको नाताले पर्यटनको माध्ययमद्धारा ग्रामीण जनजीविकालाई माथी उकास्न सकिन्छ । विकसित मुलुकका पर्यटकहरुले अनुभव गर्दे आएको जीवन भन्दा हाम्रो गाउँले जीवन एकदम पृथक र सरल छ ।

पव, डिस्को जस्ता कुराहरुको अनुभव पर्यटकहरुले आफ्नै देशमा गरेका हुन्छन् । हाम्रो प्राथमिकता भनेको उनीहरुको अनुभव भन्दा फरक अनुभव दिनको लागि नै गाउँ पर्यटनको विकास जरुरी छ । मुख्यतः नेपालको ग्रामीण पर्यटनको बिशेषता, यसको महत्व र आवश्यकतालाई विश्वव्यापी रुपमा प्रचार–प्रसार गर्न जरुरी छ । गाउँ–गाउँमा महोत्सवहरुको आयोजना गर्न सकिन्छ । गाउँ पर्यटन विकासको लागि राज्य, पर्यटन व्यवसायी र आम नागरिकहरुले आ–आफ्नो क्षेत्रबाट भुमिका खेल्न सक्यो भने गाउँ–गाउँमा पर्यटक लैजान सकिन्छ । हामीले पनि यसमा पहल गरिरहेका छौं ।