२८ असोज/अर्थ र व्यापार – नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्था एक आपसमा गाभ्ने गाभिने (मर्जर) तथा प्राप्ति (एक्विजिशन) सम्बन्धी विनियमावली–२०७३ लाई पाँचौ संशोधन गरेको छ ।
राष्ट्र बैंकले सो विनियमावली संशोधन गर्दै गाभ्ने गाभिने तथा प्राप्ति प्रयोजनका लागि सेयर कारोवारको रोक्का तथा फुकुवा नेपाल धितोपत्र बोर्ड ( सेबोन) ले गरेको व्यवस्था बमोजिम हुने व्यवस्था गरेको जनाएको छ ।
जसकालागि राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्ष २०७९÷८० को मौद्रिक नीति मार्फत नै सेयर कारोवारको रोक्का तथा फुकुवा नेपाल धितोपत्र बोर्डले गरेको व्यवस्था बमोजिम हुने व्यवस्था गरेको थियो । सोही व्यवस्था बमोजिम नै राष्ट्र बैंकले सो विनियमावली संशोधन गरेको जनाएको छ ।
यसैगरि, राष्ट्र बैंकले अहिले संशोधन गरेको विनियमावलीमा केही नयाँ व्यवस्था थप गरेको छ भने केही पुराना व्यवस्था हटाएको छ । राष्ट्र बैंकले गाभ्ने÷गाभिने वा प्राप्ति (एक्विजिशन) का कारण बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कर्जा निक्षेप अनुपात (सिडी रेसियो) तोकिएको सीमाभन्दा माथि गएमा राष्ट्र बैंकको निर्देशन बमोजिम हुने गरी गाभिएको वा प्राप्ति (एक्विजिशन) कार्य सम्पन्न भएको बढीमा दुईवर्षभित्र तोकिएको सीमाभित्र ल्याउने व्यवस्था गरेको छ ।
यसअघि वित्तिय संस्थहरु गाभिंदा वा प्राप्ति (एक्विजिशन) का कारण संस्थाको स्रोत परिचालन (स्वदेशी निक्षेप तथा प्राथमिक पूँजी) मा कुल स्वदेशी कर्जा सापटको अंश तोकिएको प्रतिशत नाघ्न गएमा राष्ट्र बैंकको निर्देशन बमोजिम हुने गरी गाभिएको वा प्राप्ति (एक्विजिशन) कार्य सम्पन्न भएको बढीमा दुईवर्षभित्र ८० प्रतिशतको सीमाभित्र ल्याउने व्यवस्था रहेको थियो ।
यो नयाँ व्यवस्थाले अब ८० प्रतिशतको सिमा घटाएको छ । यसैगरि, नयाँ व्यवस्थामा स्वीकृत भएपछिका कार्य तथा शर्तहरुमा रहेको केही व्यवस्था हटाइएको छ । यसअघि गाभ्ने गाभिने वा प्राप्ति (एक्विजिशन) कार्य सम्पन्न भए पछि रोक्का रहेको सेयर कारोबारलाई आवश्यक प्रक्रियाबाट फुकुवा गर्ने व्यवस्था मिलाउनु पर्ने प्रावधान राखिएको राष्ट्र बैंकले संसोधित नियमावलीमा उल्ल्ेख गरेको छ ।
यद्यपि सम्बन्धित संस्थाहरु सहमत भएको अवस्थामा गाभ्ने गाभिने वा प्राप्ति (एक्विजिशन) को अन्तिम स्वीकृतिको निवेदन पेश गरे पछि रोक्का रहेको सेयर कारोबार फुकुवा गर्न सकिने व्यवस्था रहेको थियो । अहिले राष्ट्र बैंकले सो व्यवस्थालाई पनि हटाएको जनाएको छ ।